Denis Galloway
William Albert Denis Galloway (Cardiff, Wales, 5 maart 1878 - Londen, Engeland, 7 mei 1957), schilder, etser, tekenaar, fotograaf
Denis Galloway was de oudste zoon van de Schotse mijningenieur William Galloway, die ook hoogleraar was aan de Universiteit van Wales in Cardiff. Denis leek voorbestemd om in de voetsporen van zijn vader te treden. Hij studeerde ook mijnbouw aan de Welsh universiteit maar hij koos uiteindelijk voor een bestaan als kunstenaar. Daarvòòr deed hij van 1897 tot 1907 militaire dienst bij de Royal Monmoutshire Royal Engineers, waar hij het bracht tot de rang van kapitein. Mogelijk is hij ingezet in de Boerenoorlog in Zuid-Afrika. Al tijdens zijn militaire dienst was hij bezig met kunst. In 1904 en 1905 volgt hij tekenlessen aan de Slade Schoool of Fine Art in Londen. Hij reist naar Florence om tekenlessen te volgen en kunst te bekijken en hij krijgt de smaak van het reizen te pakken.
Net als veel Britse kunstenaars rond de eeuwwisseling heeft hij een voorkeur voor een illustratieve stijl. De onderwerpen zijn landelijke stadjes en dorpen met mensen in klederdracht en een traditionele leefwijze. Zo komt hij terecht in Rusland, Silezië, Duitsland en in Nederland, in Volendam en in Zeeland. Volendam is in die tijd een trekpleister voor kunstenaars met als centrum het hotel Spaander. In 1914 komt hij voor het eerst in Westkapelle; hij zou hier 10 jaar blijven, mede door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.
Westkappelse periode
Gedurende zijn verblijf in Westkapelle komt Denis in contact met de Hongaarse kunstenaarsfamilie Góth. Hij sluit zich aan bij de kunstenaarsscene rond Jan Toorop en doet mee aan de door deze georganiseerde tentoonstellingen. Door de verhalen van de familie Góth wordt zijn belangstelling gewekt voor Oost-Europa. In 1926 zou hij zich voor lange tijd in Transsylvanië, Roemenië vestigen.
Vanaf 1920 is er blijkbaar wat onenigheid binnen de kunstenaarskring; vanaf dat jaar doen Galloway en Góth niet meer mee aan de Domburgse tentoonstellingen, Galloway houdt een eigen expositie in de herberg Het kasteel van Batavia in Westkapelle.
Galloway woont aanvankelijk als pensiongast in Het Kasteel van Batavia en later in café De Vriendschap van de familie Kaland. In de dochter Willemina Kaland vindt hij één van de modellen voor zijn werk. Als er een geschikt huisje vrij komt, gaat Denis zelfstandig wonen in d' Arke.
Hij brengt zijn tijd door met het schilderen, tekenen, etsen en ook fotograferen van het dorp, de dijk, de Westkappelaars en hun toen nog geïsoleerde en traditionele levenswijze. Door de bombardementen van 1944 is het oude Westkapelle voorgoed verdwenen; daarom heeft het werk van Galloway niet alleen een artistieke maar ook een hoge cultuurhistorische waarde.
Galloway schildert, tekent en fotografeert bijna altijd de mensen in hun dagelijkse omgeving. Portretten maakt hij in opdracht. Als modellen kiest hij vaak jonge meisjes, wat hem bij sommige Westkappelaars een bedenkelijke reputatie oplevert. De klederdracht wordt bijzonder gedetailleerd weergegeven. Zijn werk kenmerkt zich in het algemeen door een illustratieve stijl.
Westkappels werk van Denis Galloway:
Meisjes met het dorp op de achtergrond
Portret van Pieternella Verhage, olieverf op doek
Aardappels rapen; ingekleurde ets
Afgebeeld zijn op de voorgrond de gez. Willemina en Suzanna Kaland
Dat de Westkappelse kermis een bijzonder fenomeen is, viel natuurlijk ook Galloway op. Hij besluit dit festijn vast te leggen in een ingekleurde tekening. Hij maakt een cafétafereel gevuld met feestende en dansende mensen. Omdat van een dergelijke hossende massa mensen onmogelijk een schets ter plaatse kan worden gemaakt, heeft hij de mensen apart laten poseren. Niettemin is Galloway erin geslaagd de kermisviering in het eerste kwart van de 20e eeuw waarheidsgetrouw weer te geven. Helaas is het werk, de Kermisdans genaamd, niet bewaard gebleven. Er rest nog slechts een zwart-wit foto.
De kermisdans; foto van gekleurde tekening
Nog natuurgetrouwer legde Galloway het oude Westkapelle vast in zijn foto's. Hij had een Goertz camera en maakte opnamen op glasplaten, formaat 8x11cm, 9x12cm en later 13x18cm. Het Etnografisch Museum in Cluj, Roemenië beschikt over een collectie negatieven van Westkapelle uit de periode 1914-1924. Door de inspanningen van museum Het Polderhuis zijn deze foto's nu voor een groot publiek toegankelijk.
Foto van de start van Westkapelle als badplaats in 1914
Weer op reis
In 1924 is Galloway voorlopig op Westkapelle uitgekeken. Hij gaat eerst naar Londen voor familiebezoek en daarna reist hij naar Oost-Europa. Vanaf 1926 strijkt hij definitief neer in Cluj in Transsylvanië, ooit Hongaars grondgebied maar nu in Roemenië. Ook hier legt hij het dagelijkse leven en de mensen vast in foto's, tekeningen en schilderijen. In 1933 is hij nog even terug in Nederland met een vriendenbezoek aan Veere.
In 1950 besluit Galloway terug te keren naar West-Europa; hij gaat wonen bij zijn broer in Londen. Af en toe komt hij in Nederland, maar Westkapelle, nu een verwoest dorp in wederopbouw, heeft voor hem zijn charme verloren. Wel blijft hij contact houden met de gez. Kaland en andere vrienden maar zijn bezoeken zijn zeldzaam. Het oude stadje Veere bevalt hem beter; hier verblijft hij op verschillende adressen, o.a. in het huis van Sarika Góth. Door reuma en andere lichamelijk ongemakken gaat het schilder- en tekenwerk hem steeds meer moeite kosten.
Denis Galloway sterft op 79-jarige leeftijd in St Mary's Hospital, Paddington, Londen.
Literatuur:
- Ans Dingemanse-Dieleman e.a., Schetsplezier, Westkapelle 2009
Gepl. 22 juni 2015