Artikelindex

 Johannes Gabriëlse

Johannes Gabrielse (Westkapelle, 14 december 1881 - Ambawara, Java, 16 juni 1945), schilder, tekenaar, illustrator

Johannes Gabriëlse is geboren in Westkapelle; hij is een telg uit de familie met de bijnaam "Tesse". Evenals veel van zijn familieleden is zijn vader met zijn gezin verhuisd naar Middelburg, waar hij de oprichter was van de later bekende meubelzaak Gabriëlse.

Johannes is vooral bekend geworden door de door Wolters uitgegeven schoolplaten over het koloniale Nederlands-Indië. Hij illustreerde schoolboeken (o.a. Van Kindertaal tot Moedertaal en Nieuw taalonderwijs in Nederlands-Indië). Ook maakte hij vele olieverfschilderijen. Gabriëlse heeft gestudeerd aan de Amsterdamsche Academie, waar hij leerling is geweest van de professoren August Allebé en Nicolaas van der Waay.
Zijn kunst is Gabriëlse uiteindelijk fataal geworden. Vanwege zijn kunstwerken interneerden de Japanners hem in het kamp St. Louis (Ambarawa, Java), waar hij op 16 juni 1945 stierf aan uitputting.
Gabriëlse exposeerde ook in Nederland, onder andere in februari 1937 in Kunsthandel Reeker te Haarlem, met Marinus Heijnes. In het Algemeen Handelsblad van 26 februari 1937 schrijft Jan D. Voskuil: "Gabriëlse is in zijn kunst een aristocraat en dikwijls ook een salonjonker. Hij schildert vaak mooie en zorgvuldig gecultiveerde vrouwen. In zijn portretten kan hij soms verrassen door de scherpe kijk die hij op de mensen heeft". Geëxposeerd worden olieverf, pastel en tekeningen van vrouwen, kinderportretten, riviergezichten, grafische werken en tekeningen van inlanders. Hij was ook boekbandontwerper.
Het Museon in Den Haag heeft een groot aantal tekeningen die Gabriëlse tijdens zijn internering in Ambarawa heeft gemaakt in zijn collectie.

Onderstaande tekening van een ringrijderij in Westkapelle bood de kunstenaar in 1936 vanuit Utrecht aan aan de gemeente Westkapelle, echter onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat het werk in de raadzaal zou worden opgehangen. Het gemeentebestuur aanvaardde de schenking. De tekening heeft de oorlog overleefd en heeft tot na de gemeentelijke herindeling in 1997 daadwerkelijk in de raadzaal gehangen. Sinds 2000 hangt het werk in het gemeentehuis van Veere in Domburg in een commissiekamer.

Andere werken van Johannes Gabriëlse:

Mevr. Gabriëlse in de duinen te Domburg (1916)

Oude dame met boek op schoot (1920)Portret van de zuster van Gabriëlse (z.d.)

Javaanse hofdanseres (Serimpi), 1921

Thuis (1935)

 Geact. 19 juni 2015